
یکی از مهمترین وجوه اهمیت و رازهای ماندگاری حافظ این است که او فقط شخصیت <ادبی> نیست. بسیاری از بزرگان شعر کلاسیک ما فقط شخصیت ادبیاند. سلمان ساوجی، جلال عضد، ناصر بخارایی و کمال خجندی که همعصران و شاید رقیبان هنری حافظ هم هستند، فقط شاعر ادیباند. خواجو هم که در جنب شیخ اجل سعدی از استادان و الهامبخشان حافظ است، هم ادیب است. گیریم عارف هم باشد. تفاوت خاصی با آنهایی که نام بردیم یا هستند و نام نبردیم، ندارد، اما حافظ با همه فرق دارد و چنانکه پیشترها نوشتهام، در جنب مسایل ادبی و فیالمثل داشتن بیان فصیح و بلیغ و کاربرد آرایهها در نهایت استادی، به مسایل ابدی هم میپردازد. مسایلی چون؛ عشق، حدیث وصل و هجران، مهر و وفا، دوستی، شادی، شادخواری و حدیث از مطرب و می گفتن. و وظیفهگر برسد مصرفش گل است و بیند. الهام گیری از قرآن، هم در صورت کم انسجام غزلها، هم در معانی، تلمیحات فراوان داشتن به قصص قرآنی و کمتر از آن به اسطورهها و شخصیتهای افسانهای ایران باستان، یا شاهنامه، پرداختن به دعا، درس و دلزدگی از قیل و قال مدرسه (از قیل و قال مدرسه حالی دلم گرفت/ یک چند نیز خدمت معشوق میکنم + چون صبا مجموعه گل را به آب لطف شست/ کژ دلم خوان گر نظر بر صفحه دفتر کنم) و پرداختن به باد عطر گردان صبا و باغ و بهار (خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست/ ساقی کجاست گر سبب انتظار چیست) و از یار با سه چهره آسمانی/ انسانی/ ادبی و از <می> هم با سه وجه عرفانی/ انگوری/ ادبی هم مضمون میپردازد، هم معنا میآفریند. تا سخن از تنهایی، پیری، فقر، امید، ایمان، شک (چو بید بر سر ایمان خویش میلرزم/ که دل به دست کمان ابروییست کافرکیش + من که امروزم بهشت نقد حاصل میشود/ وعده فردای زاهد را چرا باور کنم) نیز از کتاب، دفتر و قرآن یاد کردن، از خرقه و خانقاه، صوفی و مشایخ شهر و در خرابات مغان (که بر ساخته طبع آفرینشگر او از ترکیب خانقاه و میکده و شاید عبادتگاه زرتشتیان است) نور خدا را دیدن و تعجب کردن از اینکه چه نوری به کجا میبیند.
حاصل آنکه از اغلب وجوه و ارزشهای مثبت یا منفی زندگی با شیوایی و شیدایی مضمون و معناهای باریک و دلنشین میآفریند و سخن گفتن او از ساقی و <می> که سراسریترین دروننمایه شعر اوست، دیوان او را به بزرگترین و هنریترین پدیده خمریه سرایی در پهلوی شعر فارسی بدل کرده است.
کتاب غزلیات حافظ که در این سایت اماده دانلود می باشد همراه ترجمه انگلیسی ان است.
برای دانلود این کتاب به ادامه مطلب مراجعه نمایید.
این مطلب را به اشتراک بگذارید:
حجم : 1.69 مگابایت
دانلود با لينک مستقيم
لینک کمکی دانلود